شرایط دریافت دسته چک

برای استفاده از چک به عنوان صادر کننده قبل از هر چیز شما به یک دسته چک احتیاج دارید. دریافت دسته چک مراحلی دارد که اولین آن افتتاح حساب جاری در یکی از بانک‌های معتبر خصوصی یا دولتی است. شرایط دریافت دسته چک در هر بانک با بانک دیگر متفاوت است اما کلیت مواردی که به برای آن لازم است عبارتند از:

مدارک شناسایی و تشخیص هویت (شامل شناسنامه، کارت ملی، مدارک نظام وظیفه)
اطلاعات محل سکونت (آدرس، شماره تلفن، کدپستی و … )
اطلاعات محل کار فعلی (آدرس، شماره تلفن، کدپستی و … )
اطلاعات سابقه شغلی
اطلاعات موضوع استفاده (هدف) درخواست دسته چک
در پایان بانک مربوطه پس از بررسی سوابق حساب جاری فرد اقدام به صدور دسته چک می‌نماید.

قوانین صدور چک

اولین و مهم‌ترین قانون در مورد صدور چک، امضای چک است. طبق قانون، چکی که امضا نداشته باشد فاقد اعتبار است. همچنین صحت امضای چک‌ها هم از اهمیت زیادی برخوردار است. دقت کنید که مهر کردن چک‌ها به هیچ عنوان جایگزین امضا نیست و در صورتی که چک شما فقط دارای مهر باشد از نظر قانونی قابل پیگیری نیست.

قانون بعدی که معمولاً توسط بسیاری از افراد نادیده گرفته می‌شود استعلام از حساب بانکی فردی است که چک را صادر می‌کند. اگر شما دریافت کننده چک هستید حتما قبل از هر اقدامی برای استعلام از حساب بانکی صادرکننده چک اقدام کنید. در این استعلام دو مورد را در نظر بگیرید. اول آن که در حساب فرد موجودی کافی وجود داشته باشد و دوم بررسی این که صادرکننده چک شخص خوش حسابی است یا خیر. البته لازم به ذکر است که بانک‌ها معمولا برای افرادی که بدحساب هستند و چک‌های برگشتی زیادی دارند دسته چک صادر نمی‌کنند. اما بهتر است احتیاط کنید.

قوانین چک

اگر برای معاملات شخصی چک دریافت می‌کنید دقت کنید که چک به نام فرد صادرکننده باشد. البته دست به دست چرخیدن چک پشت نویسی شده در بسیاری از مشاغل به خصوص مشاغل تجاری موضوع متداولی است اما اگر طرف حساب شما کلاهبردار از آب در بیاید اوضاع کمی سخت می‌شود و ممکن است چک‌هایی که مکررا پشت نویسی شده‌اند از درجه اعتبار ساقط باشند.

بر اساس قوانین چک‌هایی که توسط بانک‌ها صادر می‌شوند به لحاظ کیفری قابل پیگیری هستند. یعنی در صورتی که چک شما وصول نشود می‌توانید با مراجعه به نهادهای قضایی شکایت کرده، چک را برگشت بزنید و به صورت قانونی موضوع را پیگیری کنید. اما دقت کنید که چک‌های صادر شده توسط موسسات مالی و اعتباری مشمول این قانون نمی‌شوند و در صورت برگشت خوردن چك قابل پیگیری از طریق قوانین چک نیستند.

قانون بعدی مربوط به تاریخ چک است. طبق قوانین چک قید نکردن تاریخ باعث می‌شود چک شما مرجعیت کیفری خود را از دست بدهد. به عبارت دیگر بر اساس قوانین در صورتی که چک برگشت بخورد امکان پیگیری کیفری صادرکننده چك وجود نخواهد داشت. نکته مهم‌تر این که اگر تاریخ صدور چک بر تاریخ قید شده در آن مقدم باشد باز هم امکان پیگیری کیفری چک وجود نخواهد داشت.

دقت کنید که به عنوان دریافت کننده نباید تا قبل از وصول چک آن را به صاحب چک بازگردانید. چون طبق قوانین در صورتی که چک صادر شده، در دست صادرکننده باشد به این معناست که یا تسویه حساب صورت گرفته یا طلبکار از بدهی خود گذشته، مگر اینکه خلاف آن ثابت شود و اثبات این موضوع بسیار دشوار خواهد بود.

لازم است بدانید در خصوص مدت زمان پیگیری چک هم قوانینی وجود دارد. در مورد اقدام کردن برای وصول، چک شما محدودیت زمانی ندارد و می‌توانید تا هر چند ماه بعد از تاریخ چک برای وصول آن مراجعه کنید. اما در صورتی که چک برگشت بخورد، از تاریخ برگشت خوردن، شما به مدت ۶ ماه فرصت دارید که برای عدم پرداخت شکایت کنید و بعد از آن دیگر حق شکایت کیفری چك را نخواهید داشت.

قوانین چک در خرید و فروش یا اجاره مسکن

قوانین کلی چک که در خرید و فروش یا رهن و اجاره خانه باید به آن‌ها توجه کنید به صورت زیر است:

ذکر نام و مشخصات کامل دریافت کننده در متن چک؛
ذکر دقیق موضوع صدور چک (چه نوع معامله‌ای است و مشخصات مورد معامله) در متن چک؛
نوشتن عبارت «غیرقابل انتقال از طریق ظهرنویسی چك» برای اینکه دارنده چک نتواند آن را به فرد دیگری واگذار کند؛
نوشتن تمام اعداد و متن چک توسط صادر کننده؛
امضا و تنظیم چک در حضور گیرنده چک؛
درج تاریخ دقیق با عدد و حروف با دستخط صادر کننده.

جلوگيرى از جعل شدن چک

با انجام چند کار ساده و اطلاع از قوانین چک می‌توانید خطر جعل شدن چک و سواستفاده از آن را به حداقل برسانید در پر کردن هر یک از بخش‌های چک به نکات زیر دقت کنید:

تاریخ چک

تاریخ را هم به عدد بنویسید و هم به حروف؛
به جای صفر از نقطه استفاده نکنید؛
صفر و پنج را طوری بنوسید که قابل تبدیل شدن نباشند؛
به هیچ عنوان تاریخ چک را سفید نگذارید.

مبلغ چک

مبلغ را هم به عدد بنویسید و هم به حروف؛
انتهای مبلغ چک را به وسیله خط یا ضربدر ببندید؛
روی بخش مبلغ چسب نواری بچسبانید تا امکان تغییر آن وجود نداشته باشد.

امضا چک

به هیچ عنوان چک را قبل از نوشتن امضا نکنید (چک سفید امضا صادر نکنید)؛
از امضاهای ساده استفاده نکنید؛
نام و تاریخ را در امضای خود بگنجانید تا امکان جعل آن را کمتر کنید.

نکات کلی در بررسی اصول و قوانین چک نویسی

سعی کنید برای نوشتن تمام بخش‌های چک از یک خودکار استفاده کنید.
از خودکاری استفاده کنید که جوهر آن به مرور زمان پخش نشود یا از بین نرود.
در صورت ایجاد خط خوردگی چك در هر یک از بخش‌ها چک را با توضیحات کامل پشت‌نویسی کنید.
در بخش مشخصات دریافت کننده از نوشتن “در وجه حامل” خودداری کنید. چون در این صورت هر کسی می‌تواند چک را نقد کند.

براى كسب اطلاعات بيشتر درباره چك و قوانين استفاده از چك و همچنين مشاوره رايگان با وكيل دادگسترى با آريا وكيل تماس بگيريد.

برای آشنایی با قانون جدید چک حتماً این مقاله را بخوانید

سوالات متداول

١. به چه مراجعی می‌توان برای مطالبه وجه چک مراجعه کرد؟
برای مطالبه وجه چک بسته به مورد می توان از طریق دادگاه‌های حقوقی‌، دادسرا و یا اجرای ثبت اقدام نمود.

٢. شروط لازم برای صدور اجرائیه از طریق اجرای ثبت بر علیه صادر كننده چك بلامحل كدامند؟ در چه مواقعی می‌توان چک را از طریق مراجع ثبتی به اجرا گذاشت؟
چك برعهده یكی از بانك‌های مجاز كشور صادر شده باشد.
بانك محال علیه، مطابقت امضای صادر كننده چك بلامحل با نمونه امضای موجود وی در بانك را تصدیق كرده باشد.
به طور کلی در صورت توانایی برای معرفی اموال منقول یا غیر منقول از صادر کننده چک این راه توصیه می‌گردد اما در صورتی که بخواهیم وجه چک را از ضامن و ظهرنویس مطالبه کنیم، نمی توان از طریق مراجع ثبتی اقدام نمود و باید به دادگاه مراجعه شود.

٣. در متن چك تخليه چه عبارتي بايد نوشته شود؟
برخی مؤجرین البته بیشتر در مناطق مرفه نشین شهرها معمول شده از باب تخلیه مورد اجاره به توسط مستأجر در رأس انقضاء مدت یا فسخ قرارداد اجاره ، چک تضمین تخلیه مورد اجاره دریافت می نمایند که مستندی در قانون اجاره ندارد و جهت اطمینان خاطر بیشتر مؤجر در صورت عدم تخلیه مورد اجاره به توسط مستأجر برای فشار بیشتر به وی از طریق برگشت زدن چک و به اجرا گذاشتن حقوقی چک است ولاغیر . در متن چک تصریح شود بابت تضمین تخلیه مورد اجاره در انقضاء مدت یا فسخ یا اقاله قرارداد اجاره شماره فلان و تاریخ فلان و مثلاً تنظیمی در مشاور املاک فلان و همچنین در قرارداد اجاره هم به چک مزبور با تمام مشخصات و نوع آن اشاره گردد .