قانون نگهداری حیوان در آپارتمان

اقدام علیه بهداشت عمومی

اگر کسی مدعی باشد که نگهداری سگ حتی در واحد شخصی نیز، بهداشت عمومی ساختمان را به هم میزند و بتواند آن را ثابت کند، شخص مرتکب (نگهدارنده حیوان) تحت عنوان مجرمانه اقدام علیه بهداشت عمومی تعقیب مجازات می شود.

ایجاد مزاحمت و سلب آسایش عمومی

همچنین در صورت سروصدای غیر متعارف حیوانی که در واحد شخصی نگهداری می شود و سلب آسایس همسایگان، این موضوع قابلیت پیگرد قانونی از سوی مراجع قضایی با عنوان مجرمانه «ایجاد مزاحمت و سلب آسایش عمومی» را دارد.

نگهداری حیوان در مشاعات

بر اساس ماده ۳ آیین نامه اجرایی قانون تملک آپارتمان‌ها: «قسمت‌‌هایی از ساختمان و اراضی و متعلقات آنها که به ‌طور مستقیم و یا غیر مستقیم مورد استفاده تمام شرکاء ‌‌می‌‌باشد، قسمتهای مشترک محسوب ‌‌می‌‌گردد و ‌‌‌نمی‌‌توان حق انحصاری برآنها قائل شد.»

همچنین در تبصره ماده ۳ آیین نامه اجرایی قانون تملک آپارتمان‌ها: «گذاردن میز و صندلی و هر نوع اشیای دیگر وهمچنین نگاهداری حیوانات در قسمتهای مشترک ممنوع است‌. قسمت‌‌های مشترک در ملکیت مشاع تمام شرکای ملک است‌، هر چند که در قسمتهای اختصاصی واقع شده باشد و یا از آن قسمت‌‌ها عبور نماید.»

با عنایت به این ماده قانونی، به خوبی مشخص ‌‌می‌شود که نگهداری حیوانات خانگی مثل؛ سگ، گربه، مرغ و… در نقاط مشترک بین ساکنان آپارتمان ممنوع است و در صورت تخطی هر یک از ساکنان، بقیه همسایه‌‌ها از حق شکایت برخوردار ‌‌می‌باشند.

تعریف مشاعات

منظور از نقاط مشترک و مشاع آپارتمان؛ راه پله‌‌ها، پشت بام، راه رو، پارکینگ و… است که مورد استفاده عموم همسایه‌‌ها قرار ‌‌می‌گیرد و مطابق قانون نگهداری حیوانات در نقاط مشاع ساختمان ممنوع شده است.

قانون سگ گردانی در معابر عمومی

درکشور ما سگ گردانی در معابر عمومی طبق نظر قانون گذار جرم است چرا که اعتقاد بر این دارند که باعث می شود تا آرامش، آسایش و امنیت عده ای به مخاطره بیافتد.
به همین خاطر سلب آسایش مردم چه در همسایگی و چه معابر عمومی باعث تجاوز به حقوق شهروندی می شود و قانونگذار در مواردی این اقدام را جرم می داند و کسی که حیوانات اهلی یا غیر اهلی را حمل کند به گونه ای که باعث رعب و وحشت دیگران شود قابل مجازات است.
بدین سبب در ماده 618و 638 برای این جرم از سه تا یک سال و یا 74 ضربه شلاق در نظر گرفته شده است.

از سال ۱۳۹۷ نیز طبق دستور مقام قضایی به نیروی انتظامی، هرگونه سگ‌گردانی را چه در معابر عمومی و ساختمان‌ها و چه در خودروهای شخصی ممنوع اعلام کرده است، در این دستور آمده است: «سگ در کوچه و خیابان همه جوره ممنوع است؛ چه در اماکن عمومی و چه در خودرو‌ها (که هنوز معلوم نیست عمومی هستند یا خصوصی) »
در این حکم صریحا تأکید دارد منظور از سگ گردانی، تقریبا هر نوع بیرون آوردن سگ از منزل را شامل می‌شود، چون در آن تأکید شده «اماکن عمومی جای سگ گردانی و رفت و آمد حیوانات نیست» و علاوه بر آن، یادآوری شده که «حمل سگ در درون خودرو‌ها ممنوع است و در صورت مشاهده این موضوع، برخورد جدی پلیس با حاملان سگ انجام خواهد شد.»

احکام مرتبط با نگهداری حیوان در قانون مجازات اسلامی

ماده ۵۰۱ قانون نوشته است: هرگاه کسی به روی شخصی سلاح بکشد یا حیوانی مانند سگ را به سوی او برانگیزد یا هر کار دیگری که موجب هراس او میگردد مانند فریاد کشیدن یا انفجار صوتی انجام دهد و بر اثر این ارعاب، شخص بمیرد یا مصدوم گردد حسب مورد بر اساس تعاریف انواع جنایات به قصاص یا دیه محکوم میشود.

در این ماده به روشنی مشخص است داشتن سگ، جرم نیست ولی در صورتی که فردی، سگ را برای هراس دیگران یا حمله به انسانها برانگیزد، در صورت ورود صدمه به قربانی، فرد برانگیزاننده به قصاص یا دیه محکوم می شود. یعنی ممکن است فردی عامدانه و عالمانه به سگ خود دستور دهد به کسی حمله کند و با حمله سگ به قربانی، شخص تحریک کننده حیوان، ممکن است به قصاص محکوم شود.

همچنین در ماده ۵۱۲ آمده است: هرگاه شخصی در محلهایی که توقف در آنها مجاز نیست، توقف نماید یا شیء و یا حیوانی را در این قبیل محلها مستقر سازد یا چیز لغزندهای در آن قرار دهد و دیگری بدون توجه به آنها در اثر برخورد یا لغزش مصدوم شود یا فوت کند یا خسارت مالی ببیند، شخص متوقف یا کسی که آن شیء یا حیوان را مستقر نموده یا راه را لغزنده کرده است، ضامن دیه و سایر خسارات میباشد مگر آنکه عابر با وسعت راه و محل عمداً با آن برخورد کند که در این صورت نه فقط خسارت به او تعلق نمیگیرد بلکه عهدهدار خسارت وارده نیز میشود.

در این ماده نیز روشن است اگر کسی، سگی را در قسمتی (مانند پیاده رو) از خیابان قرار دهد که مردم (مثلا از روی ترس) مجبور شوند از مکان ناامن دیگری (مانند سواره رو خیابان) عبور کنند و در حین عبور صدمه ببینند، صاحب سگ، مسئول جبران خسارات بزه دیده است.

ماده ۵۲۲ و تبصره آن به روشنی درباره کسی که سگ خود را به خیابان می آورد و سگ به دیگران حمله می کند، مصداق می یابد. در تبصره این ماده به روشنی عنوان شده اگر کسی سگ خود را به خیابان بیاورد و توان کنترل آن را نداشته باشد، «مقصر» شناخته می شود، یعنی مانند آن است که عمدا سگ را برای صدمه به دیگران، از خانه خارج کرده است. این ماده می گوید: متصرف هر حیوانی که از احتمال حمله آن آگاه است باید آن را حفظ نماید و اگر در اثر تقصیر او، حیوان مزبور به دیگری صدمه وارد سازد، ضامن است. ولی اگر از احتمال حمله حیوان آگاه نبوده و عدم آگاهی ناشی از تقصیر او نباشد، ضامن نیست.

تبصره ۱ ماده فوق هم عنوان کرده: نگهداری حیوانی که شخص توانایی حفظ آن را ندارد، تقصیر محسوب میشود.

حکم قانونی ماده بعدی که درباره سگی که در خانه شخصی مستقر است، مصداق می یابد، چندان به خیابان و حوزه عمومی مربوط نیست، ولی اطلاع از آن برای آگاهی از نظم حقوقی مربوط به همراه داشتن حیوانات، موثر است. ماده ۵۲۳ می گوید: هرگاه شخصی با اذن کسی که حق اذن دارد، وارد منزل یا محلی که در تصرف اوست، گردد و از ناحیه حیوان یا شیئی که در آن مکان است صدمه و خسارت ببیند، اذندهنده ضامن است، خواه آن شیء یا حیوان قبل از اذن در آن محل بوده یا بعداً در آن قرار گرفته باشد و خواه اذندهنده نسبت به آسیبرسانی آن علم داشته باشد خواه نداشته باشد.

تبصره این ماده هم گفته است: در مواردی که آسیب مستند به مصدوم باشد مانند آنکه واردشونده بداند حیوان مزبور خطرناک است و اذندهنده از آن آگاه نیست و یا قادر به رفع خطر نمیباشد، ضمان منتفی است.

در بین این همه مواد که حق را به قربانی می داد و از صاحب سگ انتظار جبران خسارت یا قصاص را داشت، یک ماده قرار دارد که می گوید نباید در صورتی که حیوانی در اختیار دیگری است، آن را تحریک کرد و اگر کسی حیوان دیگری را تحریک کند و آن حیوان به وی آسیب برساند، خودش ضامن است و صاحب حیوان، دارای مسئولیت نیست.

ماده ۵۲۵ حکم کرده است: هرگاه شخصی عملی انجام دهد که موجب تحریک یا وحشت حیوان گردد ضامن جنایتهایی است که حیوان در اثر تحریک یا وحشت وارد میکند مگر آنکه عمل مزبور مصداق دفاع مشروع باشد.

جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره قوانین نگهداری از حیوانات و همچنین مشاوره رایگان با وکیل دادگستری با آریا وکیل تماس بگیرید.